اسلام آباد – پهرين آگسٽ (اي پي پي) وزيراعظم عمران خ??ن جي جيو اڪنامڪ ويزن کي پرامن افغان ذريعي وچ ايشيا ۾ فروغ ملي رهيو آهي. پاڪستان وچ ايشيا جي ملڪن ??ان معاشي رابطا قائم ڪرڻ ذريعي ترقي جا نوان هدف مقرر ڪري رهيو آهي ۽ پرامن افغانستان ذريعي علائقائي خوشحالي جي رستي تي گامزن آهي. وزيراعظم عمران خ??ن جي جيو اسٽريٽجڪ ک??ن جيو اڪنامڪ پاليسين جي ويزن جي تبديلي جي نتيجي ۾ پاڪستان ترقي جي رستي تي گامزن آهي جنهن جي نتيجي ۾ علائقائي رابطن جي فروغ ۽ ترقي ۽ خوشحالي جي سمورن موقعن مان فائدو کنيو پيو وڃي. وفاقي حڪومت ازبڪستان، تاجڪستان، ترڪمانستان، قزغستان ۽ قزاقست??ن جهڙن 5 لينڊ لاڪ ملڪن ??ان علائقائي رابطن جي فروغ تي خاص ڌيان ڏئي رهي آهي جنهن جي ڪري ويجهي مستقبل ۾ وڏي معاشي تبديلي نظر ايندي جڏهن ته ترقي جو اهو سفر پرامن افغانستان ??ان واڳيل آهي ڇو ته خوشحالي جي ان ويزن مان حقيقي فائدو افغانستان ۾ امن امان ??ان ڳنڍيل آهي. وزيراعظم عمران خان مختلف موقعن تي ان ڳالهه کي اجاگر ڪيو آهي ته پاڪستان پنهنجي بهترين مفاد جي لاءِ افغانستان ۾ امن ام??ن جي حوالي ??ان سڀ کان وڌيڪ دلچسپي رکندڙ ملڪ آهي. پاڪستان، افغانستان ۾ امن ام??ن جو خواهشمند آهي ڇو ته پاڪست??ن جي معاشي حڪمت عملي ان تي دارومدار ڪري ٿي. وزيراعظم تازو ئي پاڪست??ن جو دورو ڪندڙ افغان صحافين جي وفدن ??ان ڳالهائيندي چيو ته هڪ پرامن افغانستان پاڪست??ن جي وچ ايشيائي ملڪن ??ان واپار جي فروغ لاءِ اهم آهي ۽ ان ??ان افغانستان پاڪستان ۾ گوادر جي بندرگاهه مان پڻ فائدو کڻي سگهي ٿو. هن چيو ته 2 فيبروري 2021ع تي پاڪستان، ازبڪستان ۽ افغانستان ڪابل جي رستي مزار شريف کان پشاور 573 ڪلوميٽر ڊگهي روٽ جي تعمير تي پڻ اتفاق ڪيو. ان منصوبي تي لاڳت جو ڪاٿو 5 ارب ڊالر آهي جنهن جي مڪمل ٿيڻ ??ان ازبڪست??ن جي لاءِ پاڪستاني ۽ بحيره عرب جي بندرگاهن تائين پهچ آ??ان ٿيندي ۽ افغانستان به وچ ايشيائي معاشي نظام ??ان ڳنڍجي ويندو. نئين ڪوريڊورز جي تعمير ??ان علائقائي رابطن ۾ بهتري کانسواءِ 20 ملين ٽن ڪارگو جي سالياني پهچ پڻ ڪري سگهبي. وزيراعظم عمران خان ۽ ازبڪ صدر شوڪت مرزايوف 14 اپريل 2021ع تي هڪ ورچوئل ميٽنگ دوران ترميز، مزار شريف، ڪابل، پشاور، ريلوي لائين جي تعمير جي پڻ حمايت ڪئي هئي ۽ ان قدم ??ان وچ ايشيا جي ملڪن جي پاڪست??ن جي ڪراچي، گوادر ۽ پورٽ قاسم جي بندرگاهن ذريعي بحيره عرب تائين پهچ وڌائي سگهجي ٿي، جولاءِ ۾ پنهنجي تازي ازبڪست??ن جي دوري جي موقعي تي عمران خان چيو ته گڏيل رابطن ۾ اضافي جي اهليت جي بنياد تي پاڪستان علائقائي ملڪن ??ان واپاري لاڳا??ن جي فروغ کي بنيادي اهميت ڏي ٿو. هن ٽرانس افغان ريلوي پراجيڪٽ کي پاڪستان ۽ ازبڪست??ن جي لاءِ انتهائي اهم منصوبو قرار ڏنو ۽ چيو ته منصوبي جي مڪمل ٿيڻ ??ان پاڪست??ن جي چ ايشيا جي وڏي ملڪ ازبڪستان سميت ٻين رياستن ??ان معاشي ۽ واپاري رابطن ۾ اضافو ٿيندو. هن چيو ته علائقائي رابطن ۾ اضافي ??ان وچ ايشيا جا ملڪ سي پيڪ منصوبي مان پڻ فائدو کڻي سگهندا ۽ ٽرانسپورٽ، فائبر آپٽڪس ڪيبل، انرجي پائيپ لائينز ۽ خصوصي اقتصادي زونز ۾ سيڙپڪاري جي منصوبن مان فائدو کڻي سگهن ٿا. تاشقند ۾ سينٽرل اينڊ سائوٿ ايشيا سمٽ، موقعا ۽ مسئلا جي موضوع تي منعقد ڪانفرنس ۾ شريڪ اڳواڻن کي خطاب ڪندي جولاءِ ۾ وزيراعظم عمران خان افغان صورتحال تي ڳالهه ٻولهه ڪئي ۽ هن چيو ته گڏيل مفاد جي لاءِ پاڪستان پاڙيسري ملڪ افغانستان ۾ سياسي حل جو خواهشمند آهي. هن چيو ته افغانستان ۾ امن امان ??ان پاڪستان، ازبڪستان ۽ وچ ايشيا جي ٻين ملڪن جي رابطن کي وڌائي سگهجي ٿو. اطلاعات ۽ نشريات واري وفاقي وزير چوڌري فواد حسين پڻ افغانستان ۾ پائيدار امن امان کي علائقائي رابطن جي لاءِ اهم قرار ڏنو. هن چيو ته پاڪستان افغانستان ۾ پائيدار امن جو خواهشمند اهي ۽ ان حوالي ??ان سموريون ممڪن ڪوششون ڪيون پيون وڃن. تاشقند ۾ ڳالهائيندي هن چيو ته علائقائي رابطا وڌڻ ??ان پوري خطي جي ترقي ۽ خوشحالي ۾ مدد ملند??. ت??شقند ۾ وزيراعظم عمران خان ۽ ازبڪ صدر جي جولاءِ ۾ ٿيندڙ ملاقات کانپوءِ ڳالهائيندي هن چيو ته ٻنهي اڳواڻن گوادر کان تاشقند ٽرين سروس جڏهن ته ڪراچي کان تاشقند ٽرڪ سروس شروع ڪرڻ جي خواهش جو اظهار ڪيو. واپار واري صلاحڪار عبدالرزاق دائود چيو ته پاڪستان پاڙيسري ملڪ افغانستان ۽ وچ ايشيا جي ملڪن ??ان واپار وڌائڻ چاهي ٿو جنهن جو مقصد وڏين طاقتن کانسواءِ گڏيل واپار جو تنوع آهي. افغانستان مان آمريڪي فوج جي واپسي افغانست??ن جي ترقي جو پيغام آهي ۽ ان ??ان پاڪستان کي موقعو مليو آهي ته هو پنهنجي پاڙيسري ملڪن ڏکڻ ۽ وچ ايشيا جي ملڪن ??ان واپاري لاڳاپن کي مستحڪم ڪري. پاڪستان وچ ايشيا جي منڊين ۽ واپار جي موقعن مان فائدو کڻڻ چاهي ٿو ۽ پنهنجي صنعتي ترقي جي هدفن جي لاءِ انهن رياستن ۾ دستياب توانائي جي وسيلن مان فائدو کڻڻ چاهي ٿو. پاڪستان افغانستان ۾ سياسي حل تي پڪو يقين رکي ٿو جيڪو ترقي جي سفر جو ضامن ٿي سگهي ٿو. عالمي معاملن جي ماهرن چيو آهي ته ڏکڻ ۽ وچ ايشيا جي رابطن ??ان ڪيترن ئي ملڪن کي فائدو ٿيندو. ڪابل جي رستي مزار شريف کان پشاور ريلوي لائين ??ان اتر ۽ ڏکڻ روس جي سفر ۾ 600 ڪلوميٽر گهٽتائي ٿيندي. اهڙي طرح سفر ۾ گهٽتائي جي نتيجي ۾ ڏکڻ ايشيا ۽ اوڀر آفريقا جي ملڪن ??ان چين جي واپار ۾ سهولت ٿيندي ۽ شپنگ جي وقت ۾ نمايان گهٽتائي ٿيندي. 15 جولاءِ 2021ع تي پاڪستان، ازبڪستان، افغانستان ۽ آمريڪا ان تي اصولي اتفاق ڪندي اعلان ڪيو هو ته علائقائي رابطن جي واڌاري لاءِ گهڻ ملڪي سفارتي پليٽ فارم قائم ڪيو ويندو جنهن ??ان علائقائي رابطن ۾ اضافي جي حڪمت عملي کي مستحڪم ڪري سگهبو. امن امان ۽ علائقائي رابطن ۾ اضافو جيو اڪنامڪ حڪمت عملي جو اهم عنصر آهي. ماهرن ان يقين جو اظهار ڪيو آهي ته ڏکڻ ايشيا جو ملڪ پاڪستان وچ ايشيائي ملڪن کانسواءِ ٻين ملڪن ??ان گڏيل رابطن جي فروغ لاءِ تيزي ??ان ٺوس ۽ متنوع قدم کڻي رهيو آهي.
.jpg)
